14 juli 2021
Erik Tielemans (RIVM) stond aan de wieg van de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven (DKH GSL). Jarenlang maakte hij zich hard voor de oprichting ervan, om de hub vervolgens als algemeen manager en lid van het Management Team in goede banen te leiden. Vanwege zijn nieuwe functie bij het RIVM draagt hij deze rol per 1 juli over aan Henri de Ruiter. "Kill your darlings" noemt hij het zelf. Met trots kijkt hij nog één keer terug hoe het allemaal begon.
“De opstart van DKH GSL in mei 2020 is niet over één nacht ijs gegaan. Er waren al eerder pogingen gedaan, maar de tijd was nog niet rijp en misschien pakten we het wat te visionair aan. In 2018 dachten Roel Vermeulen (Universiteit Utrecht) en ik toch weer: dit probleem van stedelijke verdichting en gezondheid is zó groot, we moeten het nog één keer proberen. Nu kleinschalig en concreet, zodat we snel resultaten kunnen laten zien die andere partners overtuigen om ook mee te doen.
Met het RIVM en de Universiteit Utrecht richtten we een aantal living labs (proeftuinen) op, waarin we testprojecten deden. Het doel: met behulp van technologie nieuwe oplossingen vinden voor het maatschappelijke probleem van gezond stedelijk leven. In diezelfde tijd startte de provincie Utrecht met Snuffelfiets, een project waarbij inwoners met een sensor op hun fiets de luchtkwaliteit meten. Ook dit was zo’n project dat het juiste klimaat en momentum creëerde voor de start van DKH GSL.
Echt iets nieuws starten is meer dan alleen inspiratie hebben. Je moet ook gewoon keihard werken en stoïcijns doorgaan.”
We merkten vrij snel dat er bij verschillende partijen enthousiasme ontstond om deze innovatieve manier van werken samen op te pakken. Misschien kwam dat door onze kleinschalige en concrete aanpak, maar de samenleving was ook veel meer doordrongen van de omvang van het probleem. In het komende decennium moeten er pakweg één miljoen woningen bij komen in een land waar het al heel druk is.
Wil je dit op een gezonde en slimme manier doen, dan heb je de hele keten van kennisinstellingen, overheden, bedrijven en burgers nodig; ook wel multiple helix genoemd. Toen de Economic Board Utrecht aanhaakte, met de ambitie om gezond stedelijk leven in de hele regio aan te gaan pakken, kwam het idee echt op stoom. We werkten eerst met zijn drieën, maar al gauw met meer partners, naar de opstart van DKH GSL toe.
Inmiddels zijn we een jaar onderweg en trekken we met dertien gedreven partijen aan verschillende gezond stedelijk leven projecten, zoals regiodeal Vitale Wijken, Cartesius en de GroeneBatenPlanner toegepast in onder meer Dordrecht en gekoppeld aan digital twin technologie in Amersfoort en Zwolle. Voor het RIVM en de andere partners is dit een geweldige leerschool in netwerksamenwerking en het betrekken van inwoners.
“Mijn droom voor DKH GSL is dat Nederland één groot living lab wordt, waarin alle gezond stedelijk leven projecten gekoppeld zijn, we data uitwisselen en elkaar inspireren.”
Iets nieuws starten is meer dan alleen inspiratie hebben. Je moet ook gewoon keihard werken en ‘stoïcijns’ doorgaan. Ook als het niet meteen lukt of als de buitenwereld de toegevoegde waarde nog niet meteen ziet. Dat dit ons lukt, als multiple helix en met al die verschillende perspectieven en belangen, is serieus iets om trots op te zijn.
Mijn droom voor DKH GSL is dat Nederland één groot living lab wordt, waarin alle gezond stedelijk leven projecten gekoppeld zijn, we data uitwisselen en elkaar inspireren. Maar eerst moeten we onze zichtbaarheid vergroten door een paar iconische landelijke projecten te ontwikkelen. Ik heb het volste vertrouwen dat dit gaat lukken met de huidige partners en de partijen die zich nog gaan aansluiten. Helaas is mijn actieve inbreng voorbij, maar aan de zijlijn blijf ik zeker betrokken!”
De Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven is een onafhankelijk en open platform van publieke en private organisaties. We werken samen met inwoners aan oplossingen voor een gezonde stedelijke leefomgeving. De organisaties binnen de hub ontwikkelen wetenschappelijk onderbouwde, datagedreven concepten en instrumenten: evidence based producten en diensten die een positief effect hebben op de gezondheid van iedereen die woont, werkt of recreëert in een stedelijke omgeving. Nu en in de toekomst.
Lees meer
