27 september 2023
De Britse krant The Guardian publiceerde woensdag 20 september 2023 een onderzoek naar de luchtkwaliteit in Europa. Met visualisaties op basis van modellen van het onderzoeksteam van hoogleraar Roel Vermeulen (Universiteit Utrecht en UMC Utrecht) laat de krant zien dat vrijwel iedereen in Europa ongezonde lucht inademt.
"We weten natuurlijk al langer dat de luchtkwaliteit niet voldoende is", zegt Vermeulen. "Het is een harde realiteit dat de lucht volgens de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) eigenlijk nergens in Europa voldoet." Het Europees Milieuagentschap (EEA) heeft berekend dat in 2020 bijna 240.000 mensen vroegtijdig zijn overleden aan de slechte lucht.
Oost-Europa en Noord-Italië zijn er het slechtst aan toe. "Dat komt voornamelijk door verouderde industrie. Bijvoorbeeld door het verbranden van kolen in oude energiecentrales", legt Vermeulen uit. Hij ziet dat er veel investeringen nodig zijn om de industrie schoner te maken en om de uitstoot van wegverkeer, landbouw en veehouderij te verminderen.
De Europese Unie wil regelgeving rond de luchtkwaliteit aanpassen. In 2035 moeten alle landen dan voldoen aan de richtlijnen van de WHO. Het Europees Parlement heeft hier al mee ingestemd. "Goed nieuws", vindt Vermeulen. "Maar het is ook heel wrang dat het zo lang heeft geduurd. Ondertussen gaat de gezondheidsschade door." De Raad van de EU moet nog instemmen met het voorstel. Vermeulen hoopt echter dat er niets meer aan verandert en het snel doorgevoerd wordt.
Nederland heeft gemiddeld ongeveer 10 microgram per kubieke meter fijnstof in de lucht. Dat is twee keer zo hoog als de nieuwe richtlijn van de WHO voorschrijft. Vermeulen wijst erop dat zeker in het wegverkeer een snellere transitie nodig is. "Dat houdt in: andere auto's en goed kijken naar het aantal kilometers dat voertuigen met een verbrandingsmotor rijden. Wellicht moeten mensen wel weer meer thuiswerken, meer gebruikmaken van het openbaar vervoer of moet het centrum van steden autovrij gemaakt worden."
Ben je benieuwd naar hoe de luchtkwaliteit in jouw omgeving is? Check dan de interactieve kaart die Vermeulen en The Guardian hebben gemaakt.
De Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven is een onafhankelijk en open platform van publieke en private organisaties. We werken samen met inwoners aan oplossingen voor een gezonde stedelijke leefomgeving. De organisaties binnen de hub ontwikkelen wetenschappelijk onderbouwde, datagedreven concepten en instrumenten: evidence based producten en diensten die een positief effect hebben op de gezondheid van iedereen die woont, werkt of recreëert in een stedelijke omgeving. Nu en in de toekomst.
Lees meer
